قدس آنلاین:  در روزهایی که با شروع موج دوم شیوع ویروس کرونا مدافعان سلامت در خط مقدم مبارزه با کرونا حضور دارند، برخی از مستندسازان کشورمان هم دوربین به دست، پابه‌پای مدافعان سلامت در عرصه اطلاع‌رسانی جهاد می‌کنند. علیرضا باغشنی از مستندسازان پرکار مشهدی است که فانوس هفتمین جشنواره مردمی فیلم عمار را در بخش ملت قهرمان برای ساخت مستند «خیرالنساء» در کارنامه کاری خود دارد. او این روزها در حال ساخت مستندهای کوتاهی با رویکرد آموزشی و اطلاع‌رسانی درباره بیماری کرونا است. وی که مستند کوتاهی درباره موج دوم کرونا را در دست تدوین دارد، بناست به مردم درباره وضعیت بحرانی مشهد و شهرهای بزرگ و پرخطر اطلاع‌رسانی کند. باغشنی در گفت‌وگو با خبرنگار ما می‌گوید: اسفند ماه سال گذشته و با شروع بیماری کرونا، مستند «وقتی مهربانی همه‌گیر می‌شود» را ساختم که ادای دینی به تلاش جهادگران عرضه سلامت در بیمارستان‌ها بود.

وی ادامه می‌دهد: این مستند به سفارش دانشگاه علوم پزشکی مشهد انجام شد و درباره تلاش کادر درمان و فعالیت‌های جهادی پرستاران و پزشکان در حوزه درمان بود که در چند اپیزود ساخته و از شبکه‌های مختلف سیما از جمله شبکه سه، افق، مستند و مرکز خراسان‌رضوی به دفعات پخش شد.

وی با بیان اینکه پخش این مستند، تأثیر خوبی روی کادر درمانی گذاشت، یادآور می‌شود: این مستند زمانی ساخته شد که فیلم‌های کمی درباره کرونا ساخته شده بود و تلویزیون در فقر آثار اینچینی  قرار داشت. پس از اینکه این مستند در فروردین ماه پخش شد، دوستانی از مراکز بهداشت با من تماس گرفتند و گفتند  ما در خط مقدم مبارزه با کرونا حضور داریم، ولی چیزی از ما گفته نمی‌شود، همین جرقه موجب شد تا مستند دوم با عنوان «خط اول» را درباره جهاد بچه‌های مراکز بهداشت بسازم. آن‌ها کارهایی از قبیل تشخیص اولیه بیماری، کنترل عفونت و حتی کنترل بیماری را انجام می‌دادند و با وجود حساسیت و خطرات کارشان، کمتر دیده شده بودند. این مستند هم در فروردین و اردیبهشت ماه سال جاری ساخته و روانه آنتن شد.

* احساس نیاز کادر درمان به رسانه

این مستندساز درباره نگرانی از ابتلا به بیماری و سختی کارش در شرایط کرونایی می‌گوید: بدون نگرانی و سختی نبود، اما اگر کار نمی‌کردم و دست روی دست می‌گذاشتم، قطعاً پشیمان می‌شدم. من و همسن و سالانم که متولدین دهه ۶۰ هستیم در سال‌های دفاع مقدس سن بسیار کمی داشتیم و نتوانستیم به مردم و کشورمان خدمت کنیم. زمانی که جنگ سوریه و عراق پیش آمد، با همه علاقه و ادعایی که داشتم نتوانستم بنا به دلایل مختلف در این میادین جنگی حضور مؤثری داشته باشم در حالی که کار ما رسانه بود و می‌توانستم حضور مؤثرتری داشته باشم. اگر چه چند فیلم مستند درباره مدافعان حرم ساختم، ولی به دلیل مشکلاتی که وجود داشت نتوانستیم در خط مقدم مبارزه مدافعان حرم در سوریه حضور پیدا کنم در حالی که ما هم می‌توانستیم همچون شهدای دوران دفاع مقدس که خودشان را به جبهه‌های حق علیه باطل رساندند، ما هم برویم، ولی این توفیق نصیب ما نشد.

باغشنی ادامه می‌دهد: وقتی جریان کرونا پیش آمد، احساس نیاز کادر درمان به رسانه را دیدم و به سوی آن‌ها رفتم تا نیاز رسانه‌ای‌شان برطرف شود. با شروع کرونا در اسفند ماه، جو روانی سنگینی درباره این بیماری در کشورمان وجود داشت و احتمال داشت که این بیماری، سلامتی من، خانواده و اطرافیانم را تهدید کند، اما این خطر را به جان خریدم تا جبهه اطلاع‌رسانی خالی نماند و اگر به این عرصه ورود پیدا نمی‌کردم قطعاً خودم را سرزنش می‌کردم، همچون پشیمانی که اکنون برای حضور نیافتن در جبهه‌های جنگ سوریه و عراق دارم.

وی توضیح می‌دهد: برای کاهش خطر ابتلا به بیماری کرونا سعی کرده که تصویربرداری و صدابرداری کار را به صورت تک‌نفره انجام دهد. هر چه تعداد کمتری به بخش بستری بیماران کرونایی در بیمارستان امام رضا(ع) ورود پیدا می‌کردند، احتمال انقطاع زنجیره شیوع بیشتر می‌شد. باغشتی تمام تصاویر هر دو مستند «وقتی مهربانی همه‌گیر می‌شود» و «خط اول» را به صورت تک‌نفره گرفته است و فقط برای یک جلسه، تصویربردار دیگری همراه خود برده است. وی می‌گوید: باید با لباس‌های کامل حفاظتی در بخش بستری یا منازل بیماران کرونایی حضور می‌یافتم که خود همین ماجرا، دشواری‌های فنی را هم به همراه داشت. مثلاً با شیلد به سختی می‌توانستم تصویربرداری کنم، گاهی شیلد بخار می‌گرفت و ویزور دوربین را به درستی نمی‌دیدم یا صداها را به درستی نمی‌شنیدم، ولی با همه این‌ها، کار ساخته شد. یکی‌دیگر از مشکلات تصویربرداری هم این بود که چون رنگ قالب فضا و لباس‌ها، سفید بود، تصاویر ضدنور می‌شد و باید رنگ‌ها را به درستی تنظیم می‌کردم.

* مستند خستگی را از تن کادر درمان زدود

کارگردان مستند «من سلاحم در دست» درباره اینکه با توجه به محدودیت‌ها، از نتیجه کار رضایت داشته است، پاسخ می‌دهد: بیشتر از نتیجه کار، از تأثیر آن رضایت داشتم. خوشبختانه پخش این آثار از تلویزیون، اثر خوبی روی کادر درمان و جامعه درمانی کشور داشت، چون مستند «وقتی مهربانی همه‌گیر می‌شود» در شرایطی پخش شد که آثار تولیدی درباره کرونا بسیار کم بود و کادر درمان هم خسته از روزهای سخت، نیاز به انگیزه و اشتیاق داشت. خوشبختانه در بازخوردهای کار شنیدم که این مستند خستگی را از تن کادر درمان زدوده است.

وی با بیان اینکه زمان هر دو مستند، ۳۰ دقیقه بوده و با توجه به زمان و شرایط ساخت در دسته مستندهای بحران تقسیم‌بندی می‌شود، خاطرنشان می‌کند: برای ساخت هر مستند، به طور متوسط یک هفته تصویربرداری داشتم و به جاهای مختلفی رفتیم. روایت مستند «وقتی مهربانی همه‌گیر می‌شود» در بیمارستان امام‌رضا(ع) مشهد به‌ویژه در بخش آی سی یو بیماران کرونایی گذشت که البته بخشی از آن به فعالیت‌های جهادی دانشجویان دانشگاه علوم پزشکی مشهد می‌پرداخت. زمانی که بیمارستان‌ها و مراکز درمانی با کمبود مواد ضدعفونی کننده روبه‌رو بودند، دانشجویان به صورت خودجوش شروع به ساخت محلول ضدعفونی‌کننده کردند و لحظات انسانی قشنگی را رقم زدند.

باغشنی اضافه می‌کند: در مستند «خط اول» کار میدانی‌تر شد. با نیروهای مراکز بهداشت به مناطق مختلف شهر مشهد سر زدیم از  پمپ بنزین بگیرید تا سوپرمارکت‌ها و منازل بیماران کرونا مثبت تا به مردم آموزش‌های لازم برای مقابله با کرونا داده شود.

این مستندساز می‌گوید: خیلی دوست دارم مستند سومی هم درباره کرونا بسازم، ولی اکنون درگیر ساخت مستندهای ناتمام دیگری هستم که تعهد ساخت آن‌ها را داده‌ام. پیشنهاداتی هم برای ساخت مستند بلند کرونایی دارم و در اسرع وقت آن‌ها را بررسی خواهم کرد.

وی پس از ساخت دو مستند نیمه‌بلند «وقتی مهربانی همه‌گیر می‌شود» و «خط اول» آثار کوتاهی را به سفارش بسیج جامعه پزشکی برای اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی به جامعه درباره کرونا ساخته است که عمده موضوع‌های آن‌ها به روش‌های پیشگیری و مراقبت از بیماران خارج از بیمارستان می‌پردازد. باغشنی عنوان می‌کند: گفتند کادر درمان بسیار خسته است و به دلیل شیوع بالای ابتلا، از تعداد نیروها کم می‌شود و لازم است نیروهای جهادی به میدان بیایند. مستند کوتاهی که جنبه فراخوان برای جذب نیروهای جهادی را در جبهه مدافعان سلامت داشت را ساختیم و خوشبختانه در فضای مجازی و تلویزیون دیده شد. نیروهای جهادی اعم از دانشجو و طلبه پای کار آمدند تا به کادر درمان کمک کنند، اگرچه این نیروها تخصص درمانی نداشتند، اما می‌توانستند کارهای خدماتی را انجام دهند و به کادر درمان برای کم شدن کارشان کمک کنند.